Controle loslaten
Heb jij moeite met het loslaten van de controle? En geef je jezelf weleens op je kop als dat dan eigenlijk niet lukt? Wat meer de controle loslaten is een mooi streven, want controle willen hebben over iets dat zo veranderlijk is als het leven is onbegonnen werk. Maar lieve lezer, iets ineens ‘loslaten’ is echt heel moeilijk en vergt oefening. Ik hoop dat je door dit te horen kan zorgen dat je niet te streng bent voor jezelf als het niet lukt. In dit blog leg ik uit waarom de meesten van ons een ontzettende drang hebben naar controle en wat je kunt doen om te oefenen met loslaten.
Verandering en verlies
Misschien weet jij al van jezelf dat je regelmatig angstig bent om de controle verliezen. En misschien kom je daar nu ineens achter, in een periode van veel onzekerheid rondom de coronacrisis. Wanneer er ingrijpende veranderingen zijn in je leven kun je je ineens beseffen dat die controle die je altijd dacht te hebben over je leven een illusie is. Dat is een pijnlijke en moeilijke constatering. Dit besef komt bijvoorbeeld ook vaak voor bij verlies. Wanneer je iemand of iets verliest merk je dat je eigenlijk nooit echt de controle hebt of hebt gehad. Het leven doet toch wel wat ze wil. In die zin staat de coronacrisis zeker in verband met een verlieservaring. Mensen verliezen misschien gezondheid, baan, geld etc. En we verliezen allemaal het gevoel van ‘dat wat normaal was’.
Onnodige stress
Ergens is ons bijgebracht dat ons leven super maakbaar is. Dat hebben we onszelf aangeleerd. En er is ook echt ontzettend veel mogelijk tegenwoordig. Zeker in zo’n welvarend land als Nederland (en het ‘Westen’). Maar daar ligt ook de valkuil. Omdat er zoveel mogelijk is hier, zijn we een beetje vergeten dat we niet alles kunnen kopen/regelen/afdwingen/organiseren. Alles gaat zo gemakkelijk en vanzelf, dat we niet meer gewend zijn om te gaan met verandering. We zijn er niet meer aan gewend dat het plan ineens anders kan uitpakken. We worden dan ook gestrest, geïrriteerd of schieten in een andere emotie als het anders loopt dan verwacht. De controle over die plotseling verandering of de controle om het terug te willen draaien levert onnodige stress op.
Maar waarom hebben we dan die drang naar controle?
We streven er als mens heel vaak naar om de onaangename dingen te vermijden en plezier te vergroten. We proberen ons leven onder controle te houden door bepaalde plannen te maken die bijdragen aan vermijding van pijn en toename van ‘geluk’ en fijne dingen. En als er dan iets onverwachts gebeurt (covid19 of een verlies) merken we hoe kwetsbaar we zijn en hoe onze pogingen tot controle eigenlijk een illusie zijn. De kunst is om met de onzekerheid en verandering om te gaan en te leren hoe we veerkrachtig kunnen zijn in tijden van onzekerheid.
Een illustrerend voorbeeld.
Misschien ben je wel eens op reis geweest in een land waar alles wat soepeler is qua regels. Waar de bus gewoon komt en gaat wanneer hij komt en gaat. Omdat we op vakantie zijn, bewegen we mee en vertrouwen we erop dat we wel op onze bestemming aankomen. Wanneer je daar niet op vertrouwt, zit je angstig en onzeker op de bus te wachten. Hier in Nederland is het al helemaal anders. Dan schieten we al in de stress als de trein 5 minuten vertraging heeft. Als je durft te vertrouwen laat je jezelf meebewegen op de flow van het leven met alle veranderingen die het met zich meebrengt. Wanneer je de angst overhand laat nemen zul je jezelf altijd stress bezorgen. Om iets meer te vertrouwen en mee te bewegen met het leven kunnen we veel leren van yoga, meditatie en mindfulness.
Hoe kun je dan yoga, meditatie en mindfulness gebruiken om controle los te laten?
Ik scheer hier even alles over een kam, daar ben ik van op de hoogte. Maar yoga/meditatie/mindfulness hebben hierin veelal een gemeenschappelijke factor (en overlappen elkaar eigenlijk altijd) en dat is dat in elk van hen een oefening zit om te leren omgaan met ‘dat wat is’. Daarin ook te voelen dat niks permanent is en dat alles altijd in beweging is. Dat voelt als een ontzettend vreemd concept. Of eigenlijk, iets dat je wel weet, maar niet echt een plek kan geven. Door regelmatig te oefenen met mindfulness, met regelmaat te mediteren of yoga te beoefenen zul je merken dat je een andere houding gaat aannemen tegenover de controle van je leven. Dat is bijna niet uit te leggen in woorden, dat is iets dat je gaat voelen en vanzelf integreren. Dus wat kun je doen? Maak een start met yoga, meditatie of mindfulness.
Is het erg dan dat je die controle wilt behouden?
Nee hoor. Het is heel logisch. Een patroon dat je voor jezelf altijd gebruikt en die ook een beetje in stand wordt gehouden door de maatschappij schud je niet zomaar even van je af. Vandaar dat ik ook hoop dat je daar niet te streng over zult zijn. Iets dat je altijd al doet kun je niet in een ogenblik veranderen. Elke verandering begint met één kleine stap. Dus wanneer jij merkt dat je drang naar controle nu zijn hoogtepunt bereikt heeft is het misschien een mooi moment om daarmee aan de slag te gaan. Beetje bij beetje. Verwacht niet dat je na een aantal keer mediteren meteen lekker fladderig en beweeglijk door het leven gaat. Nee, dit is een work in progress, maar als je bereid bent om ermee aan de slag te gaan zal het je op de lange termijn ongelofelijk veel opleveren. Ben jij er klaar voor?
Liefs, Anniek