Werkdruk in zorg en onderwijs.
Een hart voor mensen met een groot hart!
Vandaag wil ik de tijd nemen om het te hebben over alle mensen die in de zorg werken (en in het onderwijs. Ik richt me in dit blog vooral op zorg, maar het is op dezelfde manier toe te passen op onderwijs!). Alle mensen die we in onze maatschappij zó nodig hebben, maar van wie ik steeds vaker hoor dat de werkdruk zo hoog is dat het moeilijk vol te houden is. De mensen die een beroep hebben gekozen dat bij hun hart past, die zorgen voor ons, onze ouders en onze kinderen. Maar die inmiddels zelf ook wel wat zorg en liefde kunnen gebruiken!
Toen.
Mijn ouders werkten beiden in de zorg. Mijn moeder eerst in een verzorgingshuis voor ouderen en later in de thuiszorg. M’n vader werkte als NICU-verpleegkundige in verschillende ziekenhuizen. Twee dingen kan ik me voor mijn gevoel nog goed herinneren van vroeger. Ten eerste, mijn ouders waren politiek linksgeoriënteerd. Dan was er nog enigszins wat hoop voor betere omstandigheden in hun werksector. Hoewel ik me ook herinner dat mijn vader vaak mopperde over steeds minder steun voor de zorgsector vanuit de overheid. Als tweede, geen haar op mijn hoofd die er ooit over zou denken om ook de zorg in te gaan! Ik wist wel beter. Wat mijn ouders deden; de verdiensten, de onregelmatigheid en de werkdruk. Dat ging ik niet doen.
Toch ondanks dit alles, weet ik ook dat mijn ouders dit met liefde deden. Vanuit hun karakter is dit wat bij ze paste en ik ben blij dat ik iets van dat zorgzame heb meegekregen in mijn opvoeding. Er zijn voor je medemens! Mijn moeder had een groot hart voor de ouderen. Mijn vader voor de piepkleintjes die te vroeg ter wereld kwamen. Ik hoorde thuis ook de mooie verhalen van het werk en de verbinding met collega’s.
Dat ene moment.
En toen was daar dat ene moment dat mijn moeder overleed tijdens haar werkzaamheden in de thuiszorg. Ik wil niet dat het lijkt dat ik telkens de focus daarop vestig, dus begrijp me niet verkeerd, maar dat waar ik voor sta komt natuurlijk voort uit wat ik heb meegemaakt. En ik zou het heel graag anders zien. Zonder met een specifieke vinger te wijzen heb ik absoluut het gevoel dat de werkdruk en de bezuinigingen in de zorg hebben geleid tot deze onverantwoorde situatie waarin mijn moeder verkeerde.
De vraag blijft altijd of betere omstandigheden en betere samenwerking ervoor hadden gezorgd dat het niet zou zijn gebeurd. Was het anders geweest als er meer tussen instanties werd samengewerkt? Of anders wanneer er meer tijd zou zijn per patiënt? Misschien anders als mijn moeder meer haar intuïtie had gevolgd en had geëist dat ze niet alleen naar die patiënt ging? Was voor dit alles überhaupt geld beschikbaar? Het is gissen.
De hoge werkdruk
Ik ben me ervan bewust dat de situatie van mijn moeder extreem was, maar ik weet zeker dat veel mensen die in de zorg werken dezelfde druk voelen. Onderzoek wijst uit dat in de zorgsector burn-out(klachten) veel voorkomend is. Ik lees weleens dat sommigen dat aanstelleritis vinden. Maar als je moet werken met een aantal minuten per patiënt, dan wordt het machinewerk in een wereld waar menselijkheid verwacht wordt. Dat gaat niet samen. Ik kan me het innerlijke conflict voorstellen van zorgmedewerkers die iets willen doen vanuit hun hart, maar waarbij functionaliteit en snelheid op nummer 1 moeten staan.
Hoe doe je dat? Veel geven in een hoog tempo. Zoveel geven als je zelf bijna geen reserve meer hebt in je glas dat ooit zo vol was toen je met liefde de zorgsector in stapte? Wanneer er geen tijd over is om met je collega’s te overleggen en te delen, want dat glas van die collega’s is ook al zo leeg?
Nu.
Naar mijn idee kunnen we wel een beroep blijven doen op de politiek en blijven hopen op verbetering. Maar aangezien mijn vader daar twintig jaar geleden al zijn bedenkingen over had, vermoed ik niet dat hier op korte termijn de daadwerkelijke oplossing komt. Natuurlijk hopen we met z’n allen van wel, want mensen vallen uit in zorg en in het onderwijs en om eerlijk te zijn is dat ook niet per se een aantrekkelijk uitzicht voor de nieuwe generatie werknemers. Er moet iets veranderen!
Maar wat kunnen wij zelf doen? Jij en ik. Als verzorgende of onderwijzer met een groot hart voor je werk, wil je misschien helemaal niet uit die sector stappen. Maar het volhouden is ook oh-zo-moeilijk. En voor iedereen in de maatschappij is het niet van belang dat veel mensen in deze sectoren erover denken dit werk niet meer te doen.
Oplossing.
Ik heb helaas niet dé oplossing voor iedereen, maar ik hoop hiermee op z’n minst één iemand te inspireren om toch te blijven doorgaan vanuit het hart en te voelen wat er nodig is om dat te doen. Natuurlijk is er meer tijd en geld nodig om de werkdruk wellicht te veranderen, maar als dat er niet direct is, wat zou dan nu helpen?
De glazen van verzorgende en onderwijzers moeten weer gevuld worden. Daarvoor is kwetsbaarheid en verbinding nodig onder collega’s. Dat waar mijn ouders het ‘vroeger’ ook over hadden, het samen kunnen delen met collega’s.
De kwetsbaarheid om elkaar te durven laten zien wat het met jou doet en wat je graag anders zou zien. Durf je uit te spreken. En daardoor de verbinding weer te voelen met elkaar. Hé, we doen dit samen. Ik voel hetzelfde als jij en ik wil het écht veranderen! Als we onze krachten bundelen, in plaats van tegenover elkaar staan omdat we eigenlijk niets van elkaar kunnen hebben, wat is er dan mogelijk? We kunnen alleen goed voor anderen zorgen als we onszelf ook toestaan om goed voor onszelf te zorgen.
Voor mij ligt het oefenen in deze kwetsbaarheid, verbinding en zelfzorg in de yoga(filosofie), iets dat ik ook telkens weer opnieuw leer bij Anneke Sips. Je kunt yoga inzetten om je fysieke en mentale gezondheid te verbeteren, zodat je er vanuit positieve kracht beter voor jezelf en anderen kunt zijn. Yoga inzetten voor meer veerkracht, zodat je op de lange termijn je werk kunt blijven doen. Wanneer je wilt leren wat jouw manier is om je glas weer te vullen, is yoga wat mij betreft een prachtige manier om dat te doen!
Wat helpt JOU om je glas weer te vullen?
Nog belangrijker is dat diegenen die niet in zorg of onderwijs werken meehelpen dat glas van hen af en toe te vullen. Zij hoeven dit niet alleen te doen! Wij hebben allemaal ooit in ons leven zorg en onderwijs nodig (gehad). Wij nemen, zij geven. Lijkt mij ontzettend logisch dat we af en toe eens teruggeven. Vraag naar wat je kunt doen voor hem/haar en open het gesprek. De verzorgenden hebben ook zorg nodig!