Klik op de afbeelding om naar deze blog te luisteren
Depressie, ongemak en zijn met wat er is
Jaren geleden, toen ik nog op Facebook aanwezig was, volgde ik Humans of New York. Ken je het nog? Korte interviews met foto’s van mensen uit NYC. Kwetsbare, open verhalen. Het besef dat iedereen een eigen verhaal heeft. Verhalen die mij helpen om niet te oordelen over iemand. Iedereen heeft een verhaal.
Iedereen heeft een verhaal
Ik moest er laatst opnieuw aan denken. Ook iedereen bij De Rustclub heeft namelijk een verhaal. Dat weet ik, omdat mensen die verhalen met me delen. Ik voel me dankbaar, omdat al deze mensen zich openstellen. Mij laten zien dat niemand het leven doorkomt zonder pijn, verlies, angst of ongemak te ervaren.
Dat vind ik vooral belangrijk, omdat er op een of andere manier een wereld wordt geschetst waarbij het lijkt alsof iedereen het voor elkaar heeft. Waarin iedereen blij en gelukkig is, en z’n geweldigste leven leeft. Behalve… jij. En dat jij de enige bent die de verandering daarvan in handen heeft. Dat jij de enige bent die nog steeds niet onder controle heeft zich goed en gelukkig te voelen, zonder al te veel andere lastige emoties.
Ons lijden verzachten
Nu weten we misschien rationeel wel dat dit niet klopt. En dat het allemaal oké is zoals het is. Maar toch blijven we zoeken en duwen en proberen en forceren om dat wat niet goed is aan onszelf te veranderen. Om ons ongemak te verdrijven. Weg te werken wat we liever niet willen. Of wat we zien als obstakel voor onszelf. Want dan pas zal het beter zijn en zullen we gelukkig zijn. Dan pas worden we geaccepteerd. En dan zal het allemaal gemakkelijk zijn.
Ik heb me afgevraagd of dat verkeerd is. Om dat te willen. Is het niet ook heel menselijk om ons lijden te willen verminderen? Is het niet logisch een verlangen te hebben naar verlichting van pijn en ongemak? Moet je altijd genoegen nemen en accepteren hoe het is of altijd zal zijn?
Het is heel menselijk! We kunnen alleen wel kijken naar andere manieren om dat lijden te verzachten en het verlangen te volgen. Niet meer de harde manieren van wegkijken, doorduwen, oplossen en verklaren. Maar de zachte manieren van ontvangen, doorvoelen, observeren en laten zijn.
Depressie
Een vorm van ongemak dat bij mij altijd opnieuw terugkomt is depressie. Die donkere, slurpende diepte kwam bij mij na de niet-natuurlijke dood van mijn moeder. Maar toch ook daarvoor al, als puber, waren mijn gedachten zwaar. Als je jezelf in een diepe put bevindt wil je niets anders dan daaruit komen. Tenminste ik. Hoe weinig zin ik ook had (of zag), greep ik elke oplossing aan die mogelijk kon helpen. Elk boek, elke therapie, elke coaching, elke training, elke yogales. Het heeft allemaal bijgedragen aan verandering. Om uit de diepste diepte te komen. Om wijzer te worden. Je zou zeggen dat ik het verholpen heb.
Maar het enige dat er nog altijd zo nu en dan is, is de ervaring van die diepste diepte. Er zijn nog steeds dagen dat ik het kan aanraken. Ondanks alle hulp en alles wat ik probeerde om het te veranderen, is het nog steeds een deel van mij. Mijn verlangen naar verlichting zorgde wel degelijk voor verandering, maar liet het niet verdwijnen. Mijn hoofd kan bedenken dat het weg is, maar het is er nog steeds in het geheugen van mijn lichaam.
Waarom moet alles geheeld worden?
En nu denk ik al een hele tijd: Waarom moet het verdwijnen? Er wordt zo gepretendeerd dat helen het uitgangspunt is. Als je geheeld bent, ben je ervan af. En als je ervan af bent, ben je gelukkig. Een doel, een einde, waar nooit een eind aan komt.
Kunnen we helen ook zien als een balans tussen iets willen veranderen en iets laten zijn zoals het is? Op die manier is helen ineens een vriendelijker woord.
Vanaf het moment dat ik besefte dat ik de depressieve gevoelens niet kwijt hoefde te raken, dat ik er niet naar hoef te streven dat ze er niet meer zijn, en dat ze er soms gewoon wel zijn, is alles zachter. Zelfs die gevoelens. Het moment dat je stopt met vechten (“heb ik het nou nog niet onder controle” of “is het nou nog niet weg, ik heb er al zoveel aan gewerkt”) en voelt wat er aanwezig is in het moment, dan ontstaat een beweging naar overgave. En in overgave voelt pijn niet meer als lijden.
Mijn gevoelens zijn aanwezig. Mijn gevoelens zijn er. In plaats van ervan af te komen, zijn ze er. Als ik dan toch iets helends moet benoemen, dan is dat het. Dat het eindelijk gewoon aanwezig mag zijn in mijn leven.
Het donker en het licht
Sommige dingen hoeven niet meteen (of voor altijd) veranderd te worden en zijn deel van wie je bent omdat je als mens nou eenmaal dingen meemaakt in je leven die je waarschijnlijk een ander niet toewenst. Je donker geeft je ook je licht. Ik zou graag zien dat dat het leidende beeld is dat we naar elkaar toe schetsen. Zodat we naast elkaar kunnen staan. In de beweging tussen donker en licht.
Het af en toe gewoon laten zijn is geen ontkenning van het verlangen om de pijn te veranderen of dat je niet bepaalde dingen mag wensen voor de toekomst. Het is juist een erkenning van het huidige moment. Dat gezien wil worden. Omarmt zelfs.
Dat gezegd hebbende, is het echt niet zo gemakkelijk om te zijn met wat er is. Zeker als je dit tot nu toe nooit leerde. Als je al lang in een overlevingsmodus bent dan kan zijn met wat er is in eerste instantie onveilig voelen. Ermee oefenen hoef je niet alleen uit te vogelen en doe je in kleine stappen. Daarvoor hulp inschakelen, op een manier die het beste bij jou past, is helemaal goed!
Het verhaal van je leven
Je leven is je leven. En ook wat daarin gebeurd is. Dat kun je niet ontkennen of veranderen. Dat blijft altijd jouw verhaal. En de gevoelens die daarbij horen blijven zo nu en dan aanwezig, want je lichaam herinnert. Dus waarom zouden we ons verhaal beter willen maken dan het is? Onze gevoelens willen transformeren naar puur geluk? Omdat het zo hoort? Omdat het de tendens lijkt? Nogmaals: iedereen heeft een verhaal.
Daarom ben ik zo dankbaar voor het ontvangen van mensen en hun verhaal in De Rustclub. Dat het daar allemaal aanwezig mag zijn, zonder ervan af te komen (zelfs als we daar dus soms naar kunnen verlangen). En dat ieders verhaal laat zien hoe een mensenleven ons uitnodigt mild te zijn in de oefening van het zijn.
Dus wat is dat gevoel dat je wanhopig probeert op te lossen? Is het een mogelijkheid om de volgende keer dat het bij je aanklopt te experimenteren met ermee aanwezig zijn?
Misschien zelfs omarmen als dat goed voelt. En als dat allemaal lastig is, dan dáár hulp bij te zoeken. Iemand te vinden die samen met je kan zijn. Om vanuit daar vervolgens verder te bewegen tussen donker en licht.
Ik (en De Rustclub) staan open voor je verhaal. Voel je welkom met alles wat er is.
Liefs, Anniek