Kerst en rouw
Kerst en rouw. Geluk en verdriet. Ze kunnen naast elkaar bestaan. Soms is er iets meer verdriet, soms meer geluk. En dat is zoals het is. Dat begrijp ik zelf nu wat beter.
Tips voor wanneer je rouwt of juist iemand wil steunen tijdens de feestdagen
Inmiddels voelen de feestdagen voor mij weer iets rustiger en kan ik er ook wel weer van genieten, maar toen mijn moeder net overleden was vond ik dat erg moeilijk. Ze was er gewoon niet meer en ik had geen zin in de feestdagen. Door het rouwen waren mijn energielevels laag en wanneer het al moeilijk is om je bed uit te komen, dan is het al helemaal moeilijk om je bij elkaar te pakken voor kerst en iets met familie of vrienden te organiseren.
Kerst is voor veel mensen zoiets fijns en gezelligs, maar als je rouwt dan is het dat helemaal niet. Wat het nog lastiger maakt, is dat je daar dan eigenlijk helemaal niet zo goed over kan praten. De mensen in je directe omgeving begrijpen het misschien wel, maar dat “happy” gevoel dat overal gepresenteerd wordt zorgt ervoor dat er nooit echt gepraat wordt over de mensen die lastige emoties voelen tijdens kerst. Alsof er een soort taboe is. We moeten het maar allemaal gezellig hebben en alles dat anders voelt in deze tijd…daar praten we gewoon niet over. Soms is kerst simpelweg niet zo leuk en haalt kerst extra verdriet naar boven. En dan na een aantal jaar, als anderen er eigenlijk al niet meer mee bezig zijn, voel jij toch nog steeds het gemis. Herkenbaar?
Zo steun je iemand in rouw tijdens kerst.
Ik erken dat het voor anderen, die niet hetzelfde voelen, lastig kan zijn om hier op een goede manier mee om te gaan. Ergens kan ik het me voorstellen dat het aansnijden van een pijnlijk onderwerp heel moeilijk is, maar ik heb destijds door ongemakkelijkheid de vreemdste dingen gehoord. Goedbedoelde adviezen of het zorgen voor afleiding vond ik persoonlijk helemaal niet zo fijn. Voor rouwenden is het niet altijd gemakkelijk uit te spreken wat wel en niet fijn is. Ze weten dat anderen het goed bedoelen en willen niet tot last zijn.
Voor iemand die rouwt is small talk bijvoorbeeld erg vervelend. Ook het ontmoeten van nieuwe mensen op een receptie of feest is lastig, omdat er vaak gevraagd wordt naar familie terwijl daar het pijnpunt ligt. Bovendien is niets heel erg leuk of fijn. Ja, een wandeling kan lekker zijn, maar ook al heeft het gesneeuwd en ziet alles er prachtig uit, het is nog steeds niet leuk. Want de persoon die je mist is er niet.
Wanneer je er écht voor iemand wilt zijn, denk dan aan het volgende:
- Laat merken en weten dat je het begrijpt wanneer iemand niet blij is tijdens deze dagen.
- Zorg dat diegene kan voelen dat het ok is als hij/zij misschien maar voor korte tijd ergens bij is en dat het ook ok is als diegene op het laatste moment iets afzegt.
- Biedt aan om in een sociale situatie dichtbij de rouwende persoon te blijven voor support
- Benoem de naam van diegene die overleden is. Je hoeft dat niet te vermijden. Manu Keirse zegt in zijn boek ‘Helpen bij verlies en verdriet’ heel mooi: “Het niet durven benoemen is de andere in eenzaamheid laten afrekenen met zijn verdriet”.
- Vraag eens naar de manier waarop de diegene die rouwt graag zou willen dat de overleden dierbare herinnerd wordt tijdens kerst
- Huilen is ok, laat de rouwende weten dat tranen er mogen zijn
- Iemand die rouwt heeft weinig energie en veel emoties. Je kunt daar op een liefdevolle manier rekening mee houden.
Voor nog meer goede tips om een rouwende te steunen en niet aan te komen met vreemde clichés die helemaal niet zo leuk zijn, wijs ik je graag door naar dit artikel.
Wat je kunt doen als je rouwende bent tijdens kerst.
In het midden van verdriet is er niet zoveel ruimte voor het voelen van geluk. Dat komt met de tijd weer iets meer. Zoals ik al zei, inmiddels bestaat het verdriet en het geluk bij mij naast elkaar. Maar ook ik zal ieder jaar opnieuw heel goed stilstaan bij hoe ik me voel en ik vergis me er nog vaak in. Dan lijkt het alsof het allemaal wel ok is en in de dagen na kerst merk ik dan pas dat het gemis van mijn moeder nog steeds groter is dan ik dacht. Ik voel haar warmte tijdens de feestdagen en er komen mooie herinneringen bij me naar boven. In de eerste jaren was dit bijna niet mogelijk. Er kwamen geen herinneringen, ook als iemand zei dat ik maar moest denken aan mooie herinneringen. Ze kwamen niet, want het gemis en de pijn waren groter. Bovendien, herinneringen en het aanschouwen van andere families samen, brengen bij mij tegelijkertijd verdriet met zich mee. Het één bestaat dus niet zonder het ander. En dat is ok. Dat is gewoon zoals het is. Het is OK! Het is alleen wel heel fijn als andere mensen dat ook begrijpen.
Zachte tips voor jezelf
- Wees zacht voor jezelf als je niet meteen de mooiste herinneringen over iemand naar boven kan brengen
- Neem rust en ruimte als je dat nodig hebt, ook als dat betekent dat je iets moet afzeggen
- Probeer uit te spreken naar anderen wat je nodig hebt in deze periode. Hoewel dat soms echt lastig is, want je wilt niet tot last zijn, hebben anderen er ook meer aan als ze weten wat voor jou fijn is.
- Blijf bij jezelf en kies voor jezelf als anderen niet begrijpen hoe jij je voelt en als je merkt dat het een grens bij je overschrijdt
- Je mag verdrietig zijn omdat iemand er niet meer is
- Je mag ook blije gevoelens toelaten, ook al is de ander er niet meer. Voel je niet schuldig
- Omring jezelf met mensen waarbij het veilig en prettig voelt. Het is niet erg als je daar selectief in bent.
- Als je wilt kun je ervoor kiezen iets symbolisch te doen voor de overledene.
Rust en stilte in tijden van rouw
Voor mij is het belangrijk om na kerst de ruimte te nemen om stil te staan bij wat ik voel en gevoeld heb. Even mezelf terugtrekken en alles er laten zijn. Ook al probeer ik dat ook tijdens de kerstdagen, dat lukt gewoon niet altijd. Neem die tijd, want wanneer je het onderschat zul je merken dat je na kerst snel overweldigd bent. Voor mij helpt het in stilte bij mezelf te voelen welke emoties er zijn en haar gemis weer een plek te geven. Ik ben erachter dat dit vaak weer opnieuw moet gebeuren. Daarom betekent stilte en rust voor mij zoveel. Het geeft me de ruimte om te voelen.
De stilte is confronterend. Dat zal ik niet ontkennen. Maar wanneer je niet voelt en het uitstelt, komt het op een ander moment naar boven. Die emoties weten zich altijd een weg naar boven te werken op de momenten dat je er het minst op zit te wachten. Dus neem die tijd, zorg voor jezelf! En wanneer je dat moeilijk vindt of graag wat warme hulp wilt om na de kerstdagen te voelen wat er in je speelt, ben je meer dan welkom om een (online) yogales uit te proberen.
Met veel liefde, Anniek