Stilstand is achteruitgang. Of niet?
Stilstand is achteruitgang. Dat hoorde ik laatst in een podcast en ik besefte me hoe stevig dit ingebakken is in onze samenleving. We Moeten. Altijd. Vooruit. Kennelijk hebben we het gevoel zelfs achteruit te gaan als we stilstaan. Ik vraag me regelmatig af of dit echt zo is. Is stilstand daadwerkelijk de reden dat je niet vooruitkomt?
Verslaafd aan snelheid
Het zal je vast niet verbazen: Ik zeg nee en ik ervaar ook meestal dat het niet zo is. Meestal, dus niet altijd hoor. Laatst liet ik in een gesprek vallen dat de pandemie ons misschien wel zo frustreert, omdat we het gevoel hebben dat we blijven stilstaan en niet vooruitkomen (op welk vlak dat dan voor jou mag gelden). Of misschien wel vooruit, maar dan toch heel traag. Ik betrapte me op mijn eigen frustratie over het gevoel te hebben niet vooruit te komen. Of althans, kennelijk niet snel genoeg.
Natuurlijk weet ik, ten eerste, dat ik heus wel stappen vooruit heb gezet. Ten tweede durf ik gerust te zeggen dat stilstand me altijd dient. Altijd! Het dient me om weer nieuwe stappen te kúnnen zetten. Stappen die gegronder zijn en de juiste richting in bewegen, in plaats van gehaast en ondoordacht een kant op te bewegen. Dat klinkt eigenlijk logisch, nietwaar? Waarom voelt dat dan toch zo onnatuurlijk voor ons? Het lijkt wel alsof we zo verslaafd zijn aan snel vooruitgaan, dat we uit angst het andere alternatief niet eens meer proberen. Mochten we bewust of onbewust toch dichtbij dat ‘proberen’ komen, dan vluchten we vervolgens vaak weer uit puur ongemak in een nog hogere versnelling. De drukte in.
Stilstand
Uiteraard, letterlijk gezien ga je niet vooruit als je stilstaat. Als ik stil sta, ben ik op een plek en zet ik geen stap. Dus stilstand is geen vooruitgang, maar naar mijn mening is stilstand is ook geen achteruitgang. Wat is dan eigenlijk stilstand? Mijn persoonlijke antwoord:
Stilstand is het leven dat jou aanraakt om je iets te leren. Het is het moment om te oefenen met ongemak en daarbij te blijven. Het ogenblik dat je voorbij het ongemak de creativiteit, ruimte, antwoorden en alle andere energie weer voelt stromen. Het is de manier om in stilte te ervaren wat het is om mens te zijn. Dat te beseffen en dan weer door te lopen.
Voorbij het ongemak, durven stilstaan
Voor mij is de reden van achteruitgang dus juist het niet durven stilstaan. Wanneer je altijd doordendert, blijft er nauwelijks rust en ruimte over om te kunnen bijsturen. Om aandachtig te kijken en je te kunnen verwonderen. Te voelen wat nodig is om gevoeld te worden. Weer eens een verlangen te laten opborrelen en op die stroom te gaan varen. Ohhh, dat wat er gebeurt als we af en toe gewoon stilstaan! Ik heb me veelal verbaasd over wat er dan ontstaat. En zelfs met de ervaring die ik ermee heb, is het ook voor mij nodig me hier iedere keer aan te herinneren en de ingesleten snelheid telkens naast me neer te leggen.
Aan sommige van jullie vertel ik overigens totaal niks nieuws. Jullie geven mij zelfs het voorbeeld en ik leer met bewondering. We leren van elkaar. Maar ik weet dat sommigen zoekende zijn. Dat ze misschien wel nooit voorbij het ongemak (durven te) komen, maar wel het verlangen hebben om zo nu en dan tot rust te komen in de stilstand. Ik daag je uit om het verlangen eens te volgen en de snelheid van een quick fix los te laten. Wat zou er gebeuren als je start met vertragen en versimpelen, ook al is het maar piepklein?
Te druk voor stilstand
Mocht je het gevoel hebben dat je geen tijd hebt om stil te staan, dat kan natuurlijk. Ik wil niet voorbijgaan aan de mensen die echt te druk zijn om stilstand te ervaren. Maar ik werd wel aan het denken gezet door Pandora Sykes en haar boek How do we know we’re doing it right? Mede door andere bronnen, vraagt ze zich af of de werkdruk niet vooral is toegenomen in hoge status banen en dat daarmee ook het klagen over ‘te druk zijn’ vooral gebeurt door mensen met privileges. “Could it be that the truly busy are the voiceless? Those juggling multiple low-income jobs – too, well, busy to self-define as being ‘busy’?”
Stiltedagen
In die zin is stilstand misschien wel een privilege, waarvan ik me bewust ben. Maar ik hoop zo nu en dan iemand te inspireren om dat sprankje stilte te vinden en te ontdekken wat het doet. Zodat het weer verder sprankelt naar de volgende. Paying it forward. En ik weet dat het al gaande is. Mijn voornemen is om dit jaar enkele (live en online) stilte & yogadagen te organiseren. Hoe mooi zou het zijn om het samen te ervaren, de stilstand? Overigens vertraag ik al wekelijks in de online yogalessen, dus wees welkom!
Veel liefs en ik hoor altijd graag wat mijn woorden in jou laten stromen…