Wat is zelfcompassie?
Vorige week kwam via mijn Instagram stories van een volger de vraag: hoe zit het met yoga en zelfliefde? Ongelofelijk interessant en naar aanleiding hiervan kreeg ik nog enkele vragen met betrekking tot zelfliefde. Wat is zelfliefde precies? Hoe begin je daarmee/hoe doe of oefen je dat? Hoe buig ik negatieve gedachtes over mezelf om tot positieve? Wat hebben grenzen hiermee te maken? En hoe kan ik mild zijn en toch gedisciplineerd blijven?
Sommige van deze opmerkingen linken meer aan het concept zelfcompassie. De scheidslijn tussen zelfliefde en zelfcompassie is dun en overlapt juist ook een beetje. Thema’s als zelfliefde en zelfcompassie zijn echt heel erg groot. Daar zijn complete boeken over geschreven, dus ik ga niet eens proberen alles te omvatten in dit blog. Ik neem jullie mee in wat ik voor nu het belangrijkst vind en waar ik denk dat de combinatie met yoga gemaakt kan worden.
Zelfliefde vs. Zelfcompassie
Zelfliefde is, “a state of appreciation for oneself that grows from actions that support our physical, psychological, and spiritual growth. It is about valuing yourself as a human being who is worthy of love and respect” (Khoshaba, 2012).
Zelfcompassie is, “being kind and understanding when confronted with personal failings… (Neff, n.d.). It means that you act the same way toward yourself when you are going through a tough time that you would act towards a dear friend: noticing the suffering, empathizing or “suffering with” yourself, and offering kindness and understanding.” *beiden uit dit artikel van Courtney Ackerman
We zijn vaak onbewust streng voor onszelf en vinden onszelf tegenover anderen vaak niet goed genoeg. Zelfcompassie vind ik daarom een nog belangrijker thema, omdat ik bijna zeker weet dat iedereen hiermee te maken heeft. Het is iets dat je blijvend kunt oefenen en iets dat je heel veel kan brengen voor de rest van je leven. Zelfliefde is zeer belangrijk, maar hierin ontbreekt het concept van de ander. Het blijft bij jezelf. Zelfcompassie heeft ook met de ander te maken (dat lees je zo) en daarmee maakt het verbinding mogelijk met anderen. Een verbinding die zo belangrijk is om je niet afgesneden te voelen van de rest.
Zelfkritiek
Iemand die veel onderzoek heeft gedaan en een waardevol boek heeft geschreven over zelfcompassie (waar je jezelf supererg in zult herkennen!) is Kristin Neff. Wat ik mooi vind is dat Neff schrijft dat zelfcompassie niet iets is dat wij in onze competitieve samenleving geleerd krijgen en dat zelfs het tegendeel waar is. We krijgen eigenlijk een beetje aangeleerd dat het nooit goed genoeg is wat we doen. We trekken ons veel aan van wat anderen zullen denken en hebben daardoor veel kritiek op onszelf. Die kritiek is ook een soort veiligheid die we voor onszelf creëren om geaccepteerd te worden. Als je de kritiek al tegen jezelf of anderen hebt uitgesproken voelt de afwijzing als denkbeeldige anderen het zouden doen, een heel stuk minder.
Wat is nu dan zelfcompassie?
Zelfcompassie volgens de definitie die Kristin Neff geeft, bestaat uit 3 dingen:
- Vriendelijkheid voor jezelf. Dat is: niet kritisch en veroordelend, maar zachtmoedig en begripvol zoals je ook tegenover een vriend of vriendin zou zijn. “We hebben niet zo veel vat op onze karaktertrekken – onze aangeboren persoonlijkheid, onze lichaamsbouw, onze gezondheid, de fijne en de vervelende dingen die ons overkomen. Maar wat we wel kunnen doen, is aardig voor onszelf zijn wanneer we onze beperkingen onder ogen zien, waardoor we minder onder die beperkingen gebukt gaan.” (Neff).
- Erkenning van onze gedeelde menselijkheid. Dat is: de gehele emotie ‘compassie’ komt uit het besef dat mens-zijn onvolmaaktheden met zich mee brengt. Het is belangrijk om te zien wat je met anderen gemeen hebt, zodat je verbinding voelt. Als je die verbinding voelt, hoef je bv. niet telkens te zorgen dat je het perfecte plaatje laat zien aan de buitenwereld om geaccepteerd te worden.
- Mindfulness. Zo’n woord waar veel mensen wel een beetje moe van zijn. Maar het is belangrijk, want voor zelfcompassie zul je moeten aanvaarden dat we allemaal soms lijden. Als je de pijn van lijden er kunt laten zijn in het hier en nu (dus niet vermijden of wegduwen, maar je er ook niet in verliezen), kun je ook helen van die ervaringen en door in je leven.
Als je eens wilt weten hoe het met jou zelfcompassie gesteld is, kun je via deze link de test doen die Neff daarvoor heeft opgesteld. Interessant om te doen!
Nog niet overtuigd?
Snap ik. Soms lijkt het voor mensen alsof je van zelfcompassie wat lui wordt. Dat wanneer je tegen jezelf zegt dat alles ok is, er dan ook niets meer uit je handen komt. Toch is dat niet waar. Neff bespreekt ook meerdere onderzoeken waaruit blijkt dat meer zelfcompassie zeker niet leidt tot gebrek aan daadkracht en juist zorgt dat we onszelf veel beter kunnen uitdagen en successen kunnen boeken.
Uit nog meer onderzoeksmateriaal:
- Mensen met meer zelfcompassie staan vaak oprechter en autonomer in het leven
- Mensen met meer zelfcompassie zijn blijer met hun lichaam en minder geobsedeerd door hun uiterlijk
- Mensen met meer zelfcompassie zijn meer gericht op persoonlijke groei en zijn beter in staat specifieke plannen te formuleren en doelen te bereiken
- Mensen met meer zelfcompassie zijn beter in staat om te gaan met eigen grenzen en die van anderen
- Zelfcompassie wordt gedreven door liefde, zelfkritiek wordt gedreven door angst. Wat wil jij?
Hoe beoefen je zelfcompassie?
Er zijn echt ontzettend veel oefeningen voor zelfcompassie. Vraag het aan google en je vindt vast van alles. Mijn advies zou zijn om klein te beginnen. Probeer niet meteen je hele leven aan te pakken en om te gooien, want dat gaat nou eenmaal niet en voor je het weet geef je jezelf weer op je kop dat het je allemaal niet lukt. Wat in jouw leven heeft wat jou betreft op dit moment de meeste aandacht nodig? Is het de zelfkritiek? Is het de omgang met moeilijke emoties? Verlies je jezelf in negativiteit?
Een oefening waarmee je zou kunnen beginnen (en die ik zelf heel fijn vind en geleend heb uit het zelfcompassie boek) is een dagboek voor zelfcompassie. Probeer eens een week lang een moment op de dag te vinden waarbij je reflecteert op de gebeurtenissen van je dag. Noteer waarover je je vervelend voelde, waar je jezelf over hebt veroordeeld en of je moeilijke ervaringen hebt gehad. In een dagboek schrijf je voor jezelf, niet voor iemand anders. Dus als het goed is kun je eerlijk zijn. Dit is een goede manier om al eens op te merken (en letterlijk in schrift te zien) hoe je op zo’n dag tegen jezelf gesproken hebt.
Gebruik mindfulness, gevoel voor menselijkheid en vriendelijkheid tegen jezelf om alles wat je op hebt geschreven te verwerken. Als je pijnlijke emoties voelt, beschrijf dan eens hoe dat voelt. Kun je dan ook opschrijven hoe dat overeenkomt met de menselijke ervaring in het algemeen? En schrijf dan wat lieve en troostende woorden voor jezelf op.
Heb je het idee dat een andere oefening passender zou zijn? Stuur me dan maar een bericht en dan kunnen we eens kijken waarmee je kunt beginnen. Om te oefenen met mindfulness kun je eens kijken naar mijn Resting Moments (niet meer beschikbaar 17mrt2021). Verschillende meditaties zijn gericht op mindfulness en het omgaan met emoties.
De combinatie met yoga?
Misschien begrijp je al een beetje dat de link met yoga en zelfcompassie dus eigenlijk niet zo heel vreemd is. Een beetje afhankelijk van de vorm van yoga die je beoefent is er in meer of mindere mate ruimte voor mindfulness. In de beoefening van yoga is er de mogelijkheid om je lichamelijke en geestelijke sensaties te bekijken van een afstand en de ontdekken hoe je daar mee om gaat. Er is ruimte om te voelen en op zoek te gaan naar een innerlijke kracht. Op zoek naar je grenzen. Die innerlijke kracht en die grenzen versterken ook met meer zelfcompassie. Yoga en zelfcompassie heeft daardoor een mooie, elkaar versterkende, overlap.
In mijn 1-op-1 sessies en het programma om te leren omgaan met stress werk ik heel veel met zelfcompassie. Sterker nog, dat is vaak een belangrijk uitgangspunt voor mij. De sessies die ik voor jou maak en bedenk bevatten yoga oefeningen, meditatie, ademling, mindfulness, allemaal voorzien met een rode draad van zelfcompassie.
Tot slot.
Meer zelfcompassie brengt je echt meer geluk. Iets waar ieder mens naar op zoek is. Ik sluit af met een quote van Neff: “Geluk vind je als je je laat meevoeren op de stroom van het leven, en niet als je je daartegen verzet, en zelfcompassie kan je helpen om wijs en ruimhartig je weg te vinden door deze woeste stroomversnellingen”.
Wil je meer weten of heb je nog een specifieke vraag? Stuur gerust een email naar info@derustclub.nl.
– De afbeelding bovenaan deze pagina is van Emily McDowell